foto hoofding Wim De Craene-site

De Rode Heuvel

Het terras op het Rode Heuvel-plein
Het terras op het Rode Heuvel-plein
Het Rode Heuvel-plein

De gemeenteraad van Wetteren gaf op 25 augustus 2016 zijn goedkeuring aan Rode Heuvel als naam voor een nieuw pleintje in het grote W2O-project. Het project is gelegen achter de centrumkerk aan de markt en langs de Schelde. Het omvat een nieuwe gemeentelijk administratief centrum en tal van woongelegenheden. Uit een shortlist duidde bijna 50 % van de deelnemers van een bevolkingsenquête Rode Heuvel aan als beste keuze.

De Groote Oorlog

Bij de keuze van de naam werd verwezen naar de kleur van de bakstenen van de gebouwen op de flanken van een heuvel. Rode heuvel is ook de naam is van een lied van Wim De Craene, die voor veel van zijn liedjes inspiratie vond in de gemeente en bij de mensen. Volgens de gemeentelijke archieven was het centrum van Wetteren, tijdens de Spaanse furie en bij de Napoleontische oorlogen, ooit het decor van zware gevechten. Maar de ziel van het De Rode Heuvel-lied ligt dieper dan dat. Het lied verwijst naar één van de meest zwarte bladzijden uit de oorlogsgeschiedenis, nu zowat 100 jaar geleden, en die vele duizenden mensenlevens kostte.

De Duitsers en de geallieerden wilden de Eerste Wereldoorlog in 1916 allebei beslissen met een groot offensief. De Duitsers vielen eind februari massaal aan bij Verdun. Fransen en Britten begonnen op 1 juli aan een dramatische campagne bij de Somme. De heuvel is één van de vele heuvels van Bapaume ergens in de Champagnestreek en het lied is een uitdrukking van walging over de ontstellende slachtingen tijdens de eerste wereldoorlog. Vele heuvels, groot of klein, werden genomen, verloren en opnieuw veroverd, met als prijs bijna twee miljoen doden ... Een trieste episode in de slag van de Somme, een verwijzing naar een onuitsprekelijke bloedbad. Weinig liederen getuigen zozeer van de blijvende kracht van woord en muziek. De Rode Heuvel wordt beschouwd als één van de beste anti-oorlogsliederen uit de geschiedenis. Het lied is een regelrechte aanval op diegenen die de oorlog bevelen maar er zelf niet in vallen.

De Franse liedjesschrijver Montéhus
Montéhus

Montéhus (Gaston Mardochée Brunswick 1872-1952) schreef de tekst van La butte rouge in 1919 en componist-uitgever Georges Krier (1872-1946) componeerde de muziek. In het lied wordt een vergelijking gemaakt met een andere bekende heuvel Montmartre in Parijs. Op die ene heuvel bruist het leven en op de andere regeert alleen de dood.

Montéhus schreef voornamelijk geëngageerde teksten, liedjes tegen oorlog, uitbuiting en armoede. Zo wordt in 1905 zijn lied La grève des mères verboden en de auteur veroordeeld voor ‘het aanzetten tot abortus’. Als oudste van 22 kinderen wist Montéhus zonder enige twijfel waarover hij sprak.

Oorspronkelijke tekst/muziek-uitgave La butte rouge
Jaap van de Merwe

De Nederlandse schrijver en dichter Jaap vande Merwe (1924-1989) vertaalde en bewerkte de oorspronkelijk tekst. Hij groeide op in Rotterdam en werd kort na de bevrijding journalist bij de krant Het Vrije Volk. In 1959 ging onder zijn leiding het Leidsepleincabaret van start. De politieke teksten waren zeer scherp en deden veel stof opwaaien. Van 1968 tot 1975 maakte hij het radioprogramma 't Oproer kraait over het socialistische (strijd)lied. Hij schreef, bewerkte of vertaalde de teksten. In de jaren 70 werkte Van de Merwe vooral voor de VARA, de socialistisch georiënteerde radio- en televisieomroep.

Jaap van de Merwe
Jaap van de Merwe. Cover van zijn boek Gij zijt kanalje! Heeft men ons verweten (1974 Uitg. Bruna).

Wim De Craene

Jaap van de Merwe had een grote invloed op de cabareteske liedjesavonden van Wim De Craene als beginnend artiest. De Rode Heuvel was een vaste waarde op zijn speellijst. De grote verdienste van Wim De Craene is dat hij het lied muzikaal herschreef en het zijn eigen eigentijdse melodieuze tint gaf. Hij bracht het uit op zijn eerste album Wim De Craene (1973) en hij gaf zo deze aanklacht bekendheid in Vlaanderen. Het nummer is ook terug te te vinden op tal van verzameluitgaven en op Wim De Craene Integraal (2015 - doosje met verzameld werk).

Luistert naar de oudste gekende en op speelplaat vastgelegde versie van La butte rouge van Francis Marty (1923) ...

Jaap van de Merwe
Het Rode Heuvel-plein zou een passende omgeving zijn om De Groote Oorlog en de gebeurtenissen van 1916 te herdenken.

Luistert naar de door Wim De Craene muzikaal herschreven versie op een vertaling van Jaap vande Merwe ...